δόρυ + παύω

Validation

Yes

Word-form

δορπηστός

Transliteration (Word)

dorpon

English translation (word)

dinner, evening meal

Transliteration (Etymon)

doru + pauō

English translation (etymon)

spear + to cease

Author

Erotian

Century

1 AD

Source

Idem

Ref.

Vocum hippocraticarum collectio, Klein p. 62

Ed.

E. Nachmanson, Erotiani vocum Hippocraticarum collectio cum fragmentis, Göteborg: Eranos, 1918: 3-96

Quotation

δορπηστοῦ· τοῦ τῆς ἑσπέρας καιροῦ, παρὰ τὸ δόρυ παύειν. ὃ γὰρ ἡμεῖς ἄριστον καλοῦμεν, οἱ παλαιοὶ δεῖπνον ὀνομάζουσι, μεθ’ ὃ δεῖ πονεῖν.

Translation (En)

Dorpēstos: it means supper time, from "to cease (pauein) battle (doru, lit. "spear")". As a matter of fact, what we call ariston "breakfast" the Ancients used to call deipnon, <the meal> after which one has to work (deî poneîn)

Comment

This etymology, which parses the word as a compound, is symmetrical with the one provided by Erotian for δεῖπνον: the first meal of the day (δεῖπνον) is the one after which one must work (or fight, in the context of the Iliad) and the last meal of the day (δόρπον) is the one which puts fighting to an end, that is, makes the spear cease. This etymology is intended for a Homeric context and is ill-fitted for non military contexts. Erotian's formulation is elliptic because he does not give the lemma itself (δόρπον) but a synonym δορπηστός, which is in fact a compound of δόρπον. The correct lemma is found in other formulations (see Parallels).

Parallels

D Scholion Il. 2.381 (Δεῖπνον τὸ πρωϊνὸν, μεθ’ ὃ δεῖ πονεῖν, ὅ ἐστιν, ἐργάζεσθαι. δόρπον δὲ, ἡ ἑσπερινὴ τροφή· παρὰ τὸ οἱονεὶ παύεσθαι τὸ τηνικαῦτα λοιπὸν τοὺς πολεμοῦντας τοῦ δόρατος, ὅ ἐστι τοῦ πολέμου, καὶ ἡσυχάζειν); A Scholion Il. 2.381 (ἄριστον μὲν τὸ πρωϊνὸν ἔμβρωμα, †δόρπος δὲ τὸ νῦν ἄριστον, ἢ δεῖπνον†, μεθ’ ὃ τὰ δόρατα ἔπαυον); bT Scholion Il. 24.2 (δόρπον <δαύερπον>, μεθ’ ὃ ἐπὶ τὸ δαύειν ἕρπομεν, ὅ ἐστι κοιμᾶσθαι ἐπὶ δορῶν. ἢ ἀπὸ τοῦ δρέπεσθαι τοὺς πόνους. ἢ δόροπόν τι ὄν, τὸ μετὰ τὴν παῦσιν τῶν δοράτων); Suda, delta 358 (Δεῖπνον: τὸ πρωϊνὸν ἄριστον. ὅπερ ἀκρατισμὸς λέγεται. εἶτα περὶ ὥραν γʹ ἄριστον, παρὰ τὸ εἰς ἀριστείαν προέρχεσθαι. καὶ δεῖπνος, μεθ’ ὃν δεῖ πονεῖν. εἶτα τὸ ἑσπερινὸν δόρπος, παρὰ τὸ δόρυ παύειν); Eustathius, Comm. Il. 2, 660 (Τὸ δὲ «δόρπα» μεταπλασμὸν μὲν ἔπαθε γένους ἀπὸ ἀρσενικοῦ τοῦ ὁ δόρπος, προσφυῶς δὲ τῇ νυκτὶ ἐπῆκται, ᾗ πειθόμενοι οἱ ἐν μάχῃ δουρὸς παύονται, ὃ τὸν δόρπον ἐτυμολογεῖ); ibid. 3, 581 (ὅθεν καὶ ὁ δόρπος σύγκειται, ὡς τότε δηλαδὴ παυομένου τοῦ δουρός, ἤτοι τοῦ πολέμου); Eustathius, Comm. Od. 1, 79 (τὸ δεῖπνον μεθ’ ὃ ἔδει πονεῖν, ὃ καὶ ἄριστον φασί τινες. τρίτον δὲ, δόρπος. ἐναντίον ἀρίστῳ. ἡνίκα δόρυ παύεται); Geneva scholion Il. 2.381 (δόρπον ἡ ἑσπερινὴ τροφὴ, δόροπόν τι οὖσα μετὰ τὴν παῦσιν τῶν δοράτων γενομένη); Scholion Od. 2.20g Pontani (δόρπον] ἄριστον πρωϊνόν, δεῖπνον τὸ μεσημβρινόν, δόρπον τὸ τελευταῖον, ἀπὸ τοῦ δόρυ); Etym. Symeonis, delta 331 (Δόρπος· ἡ περὶ τὴν ἑσπέραν ἑστίασις· παρὰ τὸ ἕρπειν ἡμᾶς εἰς τὸ δαύειν, ὅ ἐστι κοιμᾶσθαι· ἢ παρὰ τὸ οἱονεὶ παύεσθαι λοιπὸν τηνικαῦτα τοὺς πολεμοῦντας τοῦ δόρατος, ὅ ἐστι τοῦ πολέμου, καὶ ἡσυχάζειν· ἢ παρὰ τὸ δρέπεσθαι τοὺς πόνους); Ps.-Zonaras, Lexicon, delta p. 559 (ἐγὼ δὲ εὗρον σχόλιον παρακείμενον ἐν βῆτα Ἰλιάδος· δόρπον εἰρῆσθαι παρὰ τὸ οἱονεὶ παύεσθαι τηνικαῦτα τοὺς πολεμοῦντας τοῦ δόρατος, ὅ ἐστι τοῦ πολέμου, καὶ ἡσυχάζειν. ἢ παρὰ τὸ δρέπεσθαι τοὺς πόνους); Etym. Magnum, Kallierges p. 283 (idem); Schol. Oppiani Halieutica 1, 79 (δόρπος ἡ πρὸς ἑσπέραν τροφὴ, μεθ’ ἣν ἐπὶ τὸ ἰαύειν ἕρπομεν, ἢ ἀπὸ τοῦ δρέπεσθαι τοὺς πόνους, ἢ δοροπόν τι ὂν τὸ μετὰ τὴν παῦσιν τῶν δοράτων)

Modern etymology

Unknown. May be related to Alb. darkë "evening (meal)" (Beekes, EDG)

Persistence in Modern Greek

The word exists in Modern Greek in the compound "επιδόρπιο", 'fruit or sweet as desert after the main meal', from the substantivised neutral hellenistic ἐπιδόρπιον, meaning 'to use after a meal'.

Entry By

Le Feuvre