δύη
Word
Validation
Word-form
Word-lemma
Etymon-lemma
Transliteration (Word)
English translation (word)
Transliteration (Etymon)
English translation (etymon)
Century
Source
Ref.
Ed.
Quotation
(Sturz) Δοῦλος. ὁ κακοπαθῶν ἐν τῷ δουλεύειν
Full formulation: Δοῦλος. παρὰ τὸ δύη, ὁ κακοπαθῶν ἐν τῷ δουλεύειν
Translation (En)
(Sturz) Doulos "slave": the one who suffers in slavery
Full formulation: Doulos "slave": from duē "misery", the one who suffers in slavery
Parallels
Συναγωγὴ λέξεων χρησίμων 379 (δύης· κακοπαθείας. δύη γὰρ ἡ δυστυχία· ὅθεν καὶ δοῦλος, δυηλός τις ὤν); Photius, Lexicon, delta 784 (idem); Lexica segueriana, delta, p. 202 (idem); Suda, delta 1420 (Δοῦλος: δύηλίς τις ὤν. δύη γὰρ ἡ κακοπάθεια καὶ δυστυχία); ibid., delta 1566 (Δύη: ἡ κακοπάθεια, ἡ δυστυχία. ὅθεν καὶ δοῦλος, δυηλός τις ὤν); Etym. Gudianum, delta, p. 381 (Δυηπαθείας <Agath. Hist. 3, 1>· <ib.> „ἄνευ πόνου καὶ δυηπαθείας“· κακοπαθείας, δυστυχίας· δύη γὰρ ἡ κακοπάθεια, λύη τις οὖσα, ἡ λύουσα τὰ μέλη. ὅθεν καὶ δοῦλος, ὁ δυστυχῶς καὶ κακῶς πάσχων, δύηλός τις ὤν); Lexicon αἱμωδεῖν, delta 3 (idem); Etym. Gudianum Additamenta, delta, p. 377 (Δοῦλος· παρὰ τὸ δέω, τὸ δεσμεύω· ἢ παρὰ τὸ δύη, ὃ σημαίνει τὴν κακοπάθειαν, ὁ ἐν κακοπαθείᾳ ὤν); ibid., p. 377 (Δοῦλος· πόθεν παρήχθη; ἀπὸ τῆς κακοπαθείας, δύηλός τις ὤν, καὶ <συγκοπῇ καὶ> κατὰ πλεονασμὸν τοῦ ο δοῦλος, ὁ κακοπαθῶν ἐν τῷ δουλεύειν); Etym. Magnum, Kallierges, p. 284 (Δοῦλος: Παρὰ τὴν δύην, ὃ σημαίνει τὴν κάκωσιν, δύηλός τις ὤν· συγκοπῇ καὶ πλεονασμῷ, δοῦλος. Ἢ παρὰ τὸ δέω, τὸ δεσμῶ, δέλος καὶ δοῦλος· τοὺς γὰρ αἰχμαλώτους ἐδέσμουν. Ἢ παρὰ τὸ δόλος, δοῦλος. Ἡρακλῆς δὲ ἐν τῷ περὶ τοῦ χρὴ καὶ δεῖ, σχηματίζει παρὰ τὸ δέω, τὸ ἐλλείπω, δέλος καὶ δοῦλος, ὁ ἐλλείπων τῇ ἀρετῇ, ὥς φησιν ὁ ποιητὴς, ‘Ἥμισυ γάρ τ’ ἀρετῆς ἀποαίνυται εὐρύοπα Ζεὺς | ἀνέρος, εὖτ’ ἄν μιν κατὰ δούλιον ἦμαρ ἕλῃσι’ (Od. 17.322-323)); ibid., p. 291 (Δύη: Ἡ κακοπάθεια· οἷον, [ἦ γάρ με] δύη ἔχει ἤλιθα πολλή. Ἀπὸ τοῦ δῶ, τὸ δεσμεύω· ὅθεν, ‘Συνδεῖτε ταχέως τουτονὶ τὸν κυνοκλόπον’. Οὗ παράγωγον, δέω· ἀφ’ οὗ, ‘Πῶς ἂν ἐγώ σε δέοιμι;’ Ὀδυσσείας θʹ, ἀντὶ τοῦ δεσμεύοιμι, κρατοῖμι· καὶ δεμὸς καὶ δεσμὸς, ὡς θέω, θεσμός. Ἀπὸ τοῦ δέω οὖν γίνεται δύω, ὡς ῥέω ῥύω ῥύσις, καὶ χέω χύω χύσις. Δύω οὖν δύη, ἡ συνδεδεμένη τῷ πάσχοντι· ἢ ᾗτινι συνδέδεταί τις δυστυχίᾳ κακοπαθῶν. Ἢ λύη τις οὖσα, ἡ λύουσα τὰ μέλη· ὅθεν καὶ δοῦλος ὁ δυστυχὴς καὶ κακῶς πάσχων, δύηλός τις ὤν); Etym. Symeonis, delta 337 (Δοῦλος· παρὰ τὸ δύην, ὃ σημαίνει τὴν κάκωσιν· δύηλός τις ὢν καὶ συγκοπῇ καὶ πλεονασμῷ δοῦλος. Ἢ παρὰ τὸ δέω, τὸ δεσμῶ, δέελος καὶ ὁ δοῦλος τοὺς γὰρ αἰχμαλώτους ἐδέσμουν· ἢ παρὰ τὸ δόλος δοῦλος· ἢ παρὰ τὸ δέω, τὸ ἐλλείπω· ὁ ἐλλείπων τῇ ἀρετῇ, ὡς ὁ ποιητής· ἥμισυ γὰρ τῆς ἀρετῆς ἀποαίνυται εὐρύοπα Ζεύς […]); Ps.-Zonaras, Lexicon, delta, p. 560 (Δοῦλος. ὄργανον ἔμψυχον παρὰ τὴν δύην, τὴν κακοπάθειαν. ἢ παρὰ τὸ δέω τὸ δεσμεύω δέελος καὶ δοῦλος. ἢ παρὰ τὸ δέω τὸ ἐλλείπω, δέος καὶ δοῦλος, ὁ ἐλλείπων τῇ ἀρετῇ, ὡς φησὶν ὁ ποιητής); Scholia in Euripidis Medeam 598 (τὸ δοῦλος δύηλος ὢν, παρὰ τὴν δύην, ὃ σημαίνει τὴν ταλαιπωρίαν)
Comment
The formulation in Orion is truncated and the etymon is missing. But the comparison with the Byzantine Etymologica allows to reconstruct the full etymology. This is a derivational etymology which implies some formal manipulations.