ἀπό + φράζω

Validation

No

Last modification

Fri, 07/07/2023 - 15:43

Word-form

ἀποφράδες, ἀποφράς

Transliteration (Word)

apophras

English translation (word)

not to be mentioned, unlucky

Transliteration (Etymon)

apo + phrazō

English translation (etymon)

from + to point out

Author

Philoxenus

Century

1 BC

Reference

fr. *45

Edition

C. Theodoridis, Die Fragmente des Grammatikers Philoxenos [Sammlung griechischer und lateinischer Grammatiker (SGLG) 2]. Berlin: De Gruyter, 1976

Source

Orion

Ref.

Etymologicum, alpha, p. 25

Ed.

F.W. Sturz, Orionis Thebani etymologicon, Leipzig, 1820

Quotation

Ἀποφράδες· φῶ ἐστι ῥῆμα, τὸ λέγω, οὗ παράγωγον φάζω καὶ πλεονασμῷ τοῦ ρ φράζω, ὁ μέλλων φράσω, ὄνομα ῥηματικὸν φρὰς καὶ σύνθετον ἀποφράς, ὡς λείβω λιβάς, νείφω νιφὰς καὶ δέρκω δερκὰς καὶ δορκάς· οὕτω φράσω φρὰς καὶ ἀποφράς. ἀποφράδας δὲ ἔλεγον οἱ Ἀττικοὶ ἅσπερ ὑπελάμβανον ἡμέρας εἶναι χείρους, ἐν αἷς ἀπείρητο αὐτοῖς τὸ πράξεσιν ἐπιχειρεῖν· ἀποφράδες οὖν αἱ ἀπηγορευμέναι καὶ ἄχρηστοι.

Translation (En)

Apophrades "not to be mentioned": *phō, "to speak", is a verb from which are derived *phazō and by addition of /r/ phrazō "to point out", future phrasō, a verbal noun *phras and a compound apophras, as from leibō "to pour" libas "liquid that drips", from neiphō "to snow" niphas "snow" and from derkō "to look upon" *derkas and dorkas "deer". Hence phrasō yields *phras and apophras. And the Athenians named apophradas the days they thought were worse, during which they refused to engage in any action; thus the apophrades [days] are the forbidden and nefarious [days].

Other translation(s)

Apophrades « néfastes » : *phō, « dire », est un verbe duquel sont dérivés *phazō et par ajout de /r/ phrazō « expliquer », phrasō au futur, une forme nominale déverbale *phras et un composé apophras ; comme leibō « verser goutte à goutte » libas « liquide s’épanchant goutte à goutte », neiphō « neiger » niphas « neige » et derkō « regarder » *derkas et dorkas « chevreuil » ; ainsi phrasō fait *phras et apophras. Or les Attiques appelaient apophradas les jours qu’ils pensaient moins bons, durant lesquels ils renonçaient à entreprendre quoi que ce soit ; [les jours] apophrades, ce sont donc [les jours] défendus et funestes.

Comment

Compositional etymology with ἀπο- (there is no verb *ἀποφράζω). For the second element -φραδ- Philoxenus takes the future as his starting point because it provides the /s/. However, the /s/ in ἀποφράς is the nominative singular ending, it does not belong to the stem, which is φραδ-. This does not seem to have been a problem for the Greek grammarian, since the nominative is the form of the lemma and supposedly the base of the other inflected forms. The parallelism quoted with other forms in -αδ- is fallacious: in λιβ-άς, -άδος, νιφ-άς, -άδος, δορκ-άς, -άδος the root is clearly visible before the suffix, whereas in -φρ-άς, -άδος from φράσω it is not, the root being reduced to φρ-. This does not seem to have bothered him either.

Parallels

Etym. Genuinum, alpha 1037 (Ἀποφράδες· ἀποφράδας ἔλεγον οἱ Ἀττικοὶ τὰς ἀπηγορευμένας ἡμέρας, ἃς ὑπελάμβανον χείρους εἶναι τῶν ἄλλων, ἃς δὴ καὶ ἐπεικάδας καλοῦσιν φθίνοντος τοῦ μηνός, τετράδα, τρίτην, δευτέραν. ἢ τὰς ἡμέρας ἐν αἷς τὰς φονικὰς δίκας ἐδίκαζον, διὰ τὸ οἷον ἀποφράττεσθαι τὸ τῆς σελήνης φῶς ἐν αὐταῖς. καὶ τοὺς πονηροὺς δὲ ἀποφράδας ἐπιθετικῶς ἐκάλουν, οἷον (Eupol. fr. 332)· ἄνθρωπος ἀποφρὰς καὶ βλέπων ἀπιστίαν. γίνεται δὲ παρὰ τὸ †φῶ ῥῆμα, φράζω, ὁ μέλλων φράσω, ἀποβολῇ τοῦ ω φράς καὶ ἐν συνθέσει ἀποφράς); Etym. Gudianum, alpha, p. 178 (Ἀποφράδες· ... παρὰ τὸ φρῶ φράζω καὶ ὄνομα φράς φραδός, ὡς δέρκω δορκάς); Etym. Magnum, Kallierges, p. 131 (Ἀποφράδες: Ἀποφράδας ἔλεγον οἱ Ἀττικοὶ τὰς ἀπηγορευμένας ἡμέρας, ἃς ὑπελάμβανον χείρους εἶναι τῶν ἄλλων· ἃς δὴ καὶ ἐπεικάδας καλοῦσι φθίνοντος τοῦ μηνὸς, τετράδα, τρίτην, δευτέραν. Ἢ τὰς ἡμέρας ἐν αἷς τὰς φονικὰς δίκας ἐδίκαζον· διὰ τὸ οἷον ἀποφράττεσθαι τὸ τῆς σελήνης φῶς ἐν αὐταῖς. Καὶ τοὺς πονηροὺς δὲ ἀποφράδας ἐπιθετικῶς ἐκάλεσαν· οἷον, Ἄνθρωπος ἀποφρὰς καὶ βλέπων ἀπιστίαν. Παρὰ τὸ φῶ ῥῆμα, φράζω· ὁ μέλλων, φράσω· ἀποβολῇ τοῦ ω, φράς· καὶ ἐν συνθέσει, ἀποφράς.); Etym. Symeonis, vol. 1, p. 142 (ἀποφράδες· ἀποφράδας ἔλεγον οἱ παλαιοὶ τὰς—144, 4 ἐκάλουν, οἷον (Eup. Fr. 332)· ἄνθρωπος ἀποφρὰς καὶ βλέπων ἀπιστίαν. γίνεται παρὰ τὸ φρῶ—8 φράς καὶ ἀποφράς); Ps.-Zonaras, Lexicon, alpha, p. 241 (Ἀποφράδες. αἱ ἀπηγορευμέναι ἡμέραι, ἃς οἱ παλαιοὶ καὶ ἀπεικάδας καλοῦσι. φθίνοντος τοῦ μηνὸς τετράδα τρίτην ἡμέραν. ἢ τὰς ἡμέρας, ἐν αἷς τὰς φονικὰς δίκας ἐδίκαζον, διὰ τὸ οἷον ἀποφράττεσθαι τὸ τῆς σελήνης φῶς ἐν αὐταῖς. καὶ τοὺς πονηροὺς δὲ ἀποφράδας ἐπιθετικῶς ἐκάλουν. [οἷον· ἄνθρωπος ἀποφρὰς καὶ βλέπων ἀπιστίαν. παρὰ τὸ φῶ ῥῆμα, φράζω, ὁ μέλλων φράσω, ἀποβολῇ τοῦ ω φρὰς καὶ ἀποφράς])

Modern etymology

Back-formation from ἀποφράζω (Beekes, EDG)

Persistence in Modern Greek

MG has a frozen phrase αποφράδα ημέρα "fatal day"

Entry By

Eva Ferrer