νέω
Word
Validation
Word-form
Word-lemma
Etymon-lemma
Transliteration (Word)
English translation (word)
Transliteration (Etymon)
English translation (etymon)
Century
Reference
Edition
Source
Ref.
Ed.
Quotation
Nαῦς· παρὰ τὸ νέω ὁμοίως, τὸ κολυμβῶ, παράγωγον νεύω, νεύσω ὁ μέλλων, ὡς παρὰ τὸ χέω χεύσω, οὕτω νεύσω νεῦς καὶ ναῦς τροπῇ τοῦ ε εἰς α. οὕτω Φιλόξενος.
Translation (En)
Naus "ship": similarly, from neō, "to swim", is derived neuō, future neusō, as from kheō "to pour" *kheusō, thus neusō *neus and naus by change of [e] into [a]. That is what Philoxenus says.
Other translation(s)
Naus « navire » : pareillement, à partir de neō, « nager », est dérivé neuō, neusō au futur, de même que *kheusō est dérivé de kheō « verser », ainsi on a neusō *neus et naus par changement de [e] en [a]. Voilà ce qu’écrit Philoxène.
Parallels
Lexicon αἱμωδεῖν, nu 2 (νηυσί (Β 4): τρεῖς εὐθείας ἔχει, ναῦς καὶ νηῦς καὶ νεῦς. γίνεται παρὰ τὸ νέω, τὸ κ⸤ολυμβῶ⸥· καὶ Ὅμηρος· ἀ{υ}τὰρ {ὃ} χε<ί>ρ<εσ>σι νέων ἐπιμαίε⸤{τ}ο νόστου (ε 344)); ibid., nu 46 (νηυσίν (Α 305 alibi): ὄνομα προσηγορικὸν παρὰ τὸ νέω, τὸ νήχομαι· ἀ{υ}τὰρ {ἐπὴν} χείρεσσι νέων (ε 344). τοῦ ὀνόματος εὐθεῖαι ποικίλαι· νεῦς διὰ τοῦ ε· νηῦς διὰ τοῦ η· ναῦς διὰ τοῦ α (νᾶ{υ}ς παρὰ Δωριεῦσιν). τὸ γραῦς λέγεται καὶ διὰ τοῦ ε γρεύς, ὡς δῆλον ἀπὸ τῆς γρεός γενικῆς, ὡς καὶ τὸ νεὸς ἀμφιελίσσης (η 252 alibi)); Etym. Gudianum, nu, p. 403 (Ναῦς, παρὰ τὸ νέω, τὸ κολυμβῶ· ἢ διὰ τὸ ἐν τοῖς νάμασιν ἴεσθαι, ἤγουν φέρεσθαι); ibid., nu, p. 409 (Νηυσὶ, πλοίοις· τρεῖς εὐθείας ἔχει, ναῦς καὶ νηῦς καὶ νεῦς· καὶ γίνεται παρὰ τὸ νέω τὸ κολυμβῶ· καὶ Ὅμηρος, αὐτὰρ ὁ χερσὶ νέων ἐπεμαίετο νόστου); Etym. Magnum, Kallierges, p. 598 (Ναῦς: Γʹ εὐθείας ἔχει· ναῦς, ναός· νηῦς, νηός· νεῦς, νεός. Ναῦς, ναός. Ὁ κανών· δύο μόνα εἰσὶν εἰς ΑΥΣ θηλυκὰ, ναῦς καὶ γραῦς· κέκλιται δὲ ἀμφότερα διὰ καθαροῦ τοῦ ΟΣ· ναὸς, ἡ γενική· καὶ Ἀττικῶς, νεώς. Γίνεται δὲ παρὰ τὸ νῶ, τὸ κολυμβῶ, ἢ νέω, ὁμοίως· παράγωγον νεύω· ὁ μέλλων, νεύσω· νεῦς καὶ ναῦς. Ὅμηρος παρετυμολογεῖ, ἀπὸ τοῦ νῆσαι, ὅ ἐστι σωρεῦσαι· Ἰλιάδος ιʹ, Νῆα ἅλις χρυσοῦ καὶ χαλκοῦ νηησάσθω); ibid., p. 605 (Νηῦς: Γίνεται παρὰ τὸ νέω, τὸ νήχομαι); Johannes Tzetzes, Exegesis in Homeri Iliadem 1.141 (ιδ.νῆα· ἐκ τοῦ νέω τὸ πλέω. ναῦς Αἰολικῶς καὶ Δωρικῶς ναυὸς καὶ ἐκθλίψει ναὸς καὶ τροπῇ Ἰωνικῇ νηός· ἡ Ἀττικὴ τὴν νῆα); Ps.-Zonaras, Lexicon, nu, p. 1399 (Νῆϋς. ἡ ναῦς. [διὰ τοῦ ἦτα. παρὰ τὸ νέω, τὸ νήχω, νηῦς, διὰ τοῦ α ναῦς, παρὰ Δωριεῦσι. χρῆται οὖν ὁ ποιητὴς ταύταις ταῖς φωναῖς· νηυσί· ναυσί· νέεσσι· νήεσσιν. οἱ Αἰολεῖς νάεσσι)
Comment
Derivational etymology. From νέω is hypothesized a derivative *νεύω, ,arching the pari χέω "to pour" / χέυω. The latter pair does exist: χεύω is found in Homer. However, no *νεύω ever existed next to νέω (νεύω means "to nod" and is a different verb), but the Homeric future is indeed νεύσομαι "I will swim", from which it was licit to assume a present νεύω. Then a noun is back-formed, *νεῦς, where -s-, future suffix, becomes -s, nominative ending. The final step is a change of the vowel. Greek grammarians always started from the nominative singular: the same derivation could not account for the other case forms like the genitive νηός (Hom.), νεώς (Attic) but they did not bother with that.