ἀ- + χράω1

Validation

No

Last modification

Fri, 02/03/2023 - 14:52

Word-form

ἀχρεῖον

Transliteration (Word)

akhreios

English translation (word)

useless

Transliteration (Etymon)

a- + khraō

English translation (etymon)

not + to attack

Author

Philoxenus

Century

1 BC

Reference

fr. 3

Edition

C. Theodoridis, Die Fragmente des Grammatikers Philoxenos [Sammlung griechischer und lateinischer Grammatiker (SGLG) 2. Berlin: De Gruyter, 1976

Source

Orion

Ref.

Etymologicum, alpha, p. 22

Ed.

F.W. Sturz, Orionis Thebani etymologicon, Leipzig: Weigel, 1820 (repr. Hildesheim: Olms, 1973): 1-172.

Quotation

Ἀχρεῖον· χρῶ ἐστι ῥῆμα δηλοῦν τὸ ἅπτομαι καὶ πλησιάζω, οὗ παράγωγον χραύω· „χραύσῃ μέν τ’ αὐλῆς ὑπεράλμενον“ (Ε 138). ἀφ’ οὗ τὸ „ἔχραε“ (ε 396), τὸ ἐπεβάρησεν. χρῶ οὖν <***> καὶ μετὰ τοῦ α στερητικοῦ ἀχρὴς καὶ ἀχρεῖον, τὸ ἀσθενὲς καὶ βάρους ἀμέτοχον· „ἀλγήσας δ’ ἀχρεῖον ἰδὼν ἀπεμόρξατο δάκρυ“ (Β 269), ἀντὶ τοῦ ἀσθενῶς καὶ ταπεινῶς. ἐπὶ δὲ τῆς Πηνελόπης „ἀχρεῖον δ’ ἐγέλασσεν“ (σ 163), ἐπίπλαστον καὶ ὑποκεκριμένον καὶ ἐπιπόλαιον μέχρι τοῦ τὰ χείλη μόνον διανοίγειν. τοῦ δὲ ἀχρὴς κτητικῷ τύπῳ ἀχρήϊον. οὕτως Φιλόξενος ἐν τῷ Περὶ μονοσυλλάβων ῥημάτων.

Translation (En)

Akhreion "weakly": *khrō is a verb meaning "to grasp" and "to approach", its derivative is khrauō : "khrausēi men t’aulēs hyperalmenon" ["he wounded him as he leapt over the wall"] (E 138). Then "ekhrae" (ε 396), "he burdened". Thus khrō <***> and with the privative a- akhrēs and akhreion, "weak" and "weightless" : "algēsas d’ akhreion idōn apemorxato dakru" ["stung by pain with helpless looks he wiped away a tear"] (B 269), instead of asthenōs ["weakly"] and tapeinōs ["poorly"]. Referring to Penelope, "akhreion d’egelassen" ["she laughed a meaningless laugh"] (σ 163), staged, feigned and shallow so that she barely opens her mouth. From akhrēs, following the type of the possessive adjectives, akhrēion. This is what Philoxenus says in his On monosyllabic verbs.

Other translation(s)

Akhreion "faiblement": *khrō est un verbe qui signifie « toucher à » et « s’approcher », duquel vient le dérivé khrauō : « khrausēi men t’aulēs hyperalmenon » [« il le blessa lorsqu’il bondit par-dessus le mur »] (Ε 138). De là « ekhrae » (ε 396), « il pesa sur ». On a donc *khrō <***> et avec le a- privatif akhrēs et akhreion, « sans force » et « dépourvu de poids » : « algēsas d’ akhreion idōn apemorxato dakru » [« frappé de douleur, avec des regards impuissants, il essuya une larme »] (Β 269), à la place de asthenōs [« faiblement »] et tapeinōs [« pauvrement »]. Utilisé pour qualifier Pénélope, « akhreion d’egelassen » [« elle rit d'un rire forcé »] (σ 163), maquillé, feint et superficiel de sorte qu’elle ne fait qu’entr’ouvrir les lèvres. Akhrēion est fait à partir de akhrēs sur le modèle des adjectifs possessifs. Voilà ce qu’écrit Philoxène dans le Des verbes monosyllabiques.

Comment

Compositional etymology formally and semantically parallel to ζαχρηής.

Parallels

Epimerismi Homerici Il. 1.28b (τὸ δὲ χρήσιμος ἀπὸ τοῦ χρῄζω ἢ παρὰ τὸ χρῶ, ἐξ οὗ καὶ τὸ ἀχρεῖος); Etym. Gudianum Additamenta, alpha, p. 252 (Ἀχρεῖον <Β 269>· χρῶ ἐστι ῥῆμα δηλοῦν τὸ ἅπτομαι καὶ πλησιάζω, οὗ παράγωγον χραύω· Ὅμηρος <Ε 138> „χραύσῃ μέν τ’ αὐλῆς ὑπεράλμενον“. ἀφ’ οὗ τὸ <ε 396> „ἔχρα[μ]ε[ν]“ τὸ ἐπιβαρύνειν, καὶ μετὰ τοῦ στερητικοῦ α ἀχρής καὶ ἀχρεῖον, τὸ ἀσθενὲς καὶ βάρους ἀμέτοχον· Ὅμηρος <Β 269> „ἀλγήσας δ’, ἀχρεῖον ἰδών, ἀπεμόρξατο δάκρυ“, ἀντὶ τοῦ ἀσθενῶς καὶ ταπεινῶς. ἐπὶ δὲ τῆς Πηνελόπης <ς 163> „ἀχρεῖον δ’ ἐγέλασσεν“, ἐπίπλαστον καὶ ὑποκεκριμένον καὶ ἐπιπόλαιον μέχρι <τοῦ τὰ χείλη> μόνον διανοίγειν); Etym. Magnum, Kallierges, p. 182 (Ἀχρεῖον: Ἔστι ῥῆμα χρῶ, δηλοῦν τὸ ἅπτομαι καὶ πλησιάζω· ἐξ οὗ παράγωγον, χραύω· ἀφ’ οὗ τὸ ἔχραε, τὸ ἐπεβάρυνεν· ἐξ οὗ χρής· καὶ μετὰ τοῦ στερητικοῦ α, ἀχρὴς, καὶ ἀχρεῖον, τὸ ἀσθενὲς, καὶ βάρους ἀμέτοχον· οἷον, ἀχρεῖον ἰδών, ἀντὶ τοῦ ἀσθενῶς καὶ ταπεινῶς, Ἰλιάδος βʹ. ἐπὶ δὲ τῆς Πηνελόπης· οἷον, Ἀχρεῖον δ’ ἐγέλασεν, ἐπίπλαστον καὶ ἐπιπόλαιον, μέχρι τοῦ τὰ χείλη διανοίγειν)

Bibliography

On the meaning of ἀχρεῖος, see C. Le Feuvre, "Epic ζαχρηής: a reexamination", Glotta 93, 2017, 67-71

Modern etymology

Privative compound of *χρῆος "necessity, use". It has nothing to do with ἔχραε, χραύω, despite Beekes, EDG and others. See Le Feuvre, Glotta 93, 2017.

Persistence in Modern Greek

No

Entry By

Eva Ferrer